‘We voelden ons als vrouwen in de Wayuu-gemeenschap vaak alleen. We waren bang’, vertelt de Colombiaanse Robertina. Inmiddels is dat wel anders. Robertina heeft uitstekende leiderschapskwaliteiten en steunt andere vrouwen die, net als zij, tegen vooroordelen moeten vechten.

In de streek Guajira, in het noordelijkste puntje van Colombia, ontmoeten we de 44-jarige Robertina en haar dorpsgenoten. In dit afgelegen en vergeten gebied worden gemeenschappen vaak uitgesloten van deelname aan politiek en beslissingen die over hun leefgebied gaan. Dat geldt zeker voor de vrouwen. Zij krijgen geen steun van de mannen in hun gemeenschap. Daardoor is de eigenwaarde van vrouwen in deze gemeenschappen klein.

‘Wij voelden ons als vrouwen in de Wayuu-gemeenschap vaak alleen’

Mensen met een Missie werkt samen met een lokale Colombiaanse organisatie om dit te veranderen, onder andere door het aanbieden van workshops voor vrouwen. Intelligentie, zorg voor anderen, leiderschap en kracht zijn de thema’s waarmee ze in deze workshops aan de slag gaan.

Vrouwelijke leiders in Robertina’s gemeenschap

Werken aan zelfvertrouwen

Robertina is een sterke vrouw en weeft op haar vierenveertigste nog steeds ingewikkelde kunst. De meeste weefsters stoppen door slijtage aan hun lichaam al met werken op hun dertigste. Haar gemeenschap bestaat uit zestig vrouwen, vijftig mannen en dertig kinderen. Eén van de workshops met weefsters ging over het erkennen van persoonlijke vaardigheden. Daarin was ook aandacht voor de stereotype rolverdeling tussen mannen en vrouwen.

Nadat de vrouwen de eigen vaardigheden herkenden en erkenden, maakten ze een tekening die deze verandering voor hen symboliseerde. Ze kregen de opdracht hun intelligentie, zorgzaamheid, leiderschap en kracht te tekenen als symbool. Robertina vertelt hierover: ‘De lokale leiders lachten ons uit. Ze riepen dat onze mannen ons als kleine meisjes zagen, die een spel deden.’

Een blijvende herinnering

Robertina stond tegen de leiders op en liet hen duidelijk weten dat hun echtgenoten weten dat ze meedoen aan de training om te leren. ‘We zijn vrouwen, geen meisjes’, stelde Robertina vol zelfvertrouwen. ‘Alle vrouwen maakten hun symbolische tekening af. En om ons te herinneren aan deze stap schilderden we het symbool met traditionele pigmenten op onze huid’, illustreert Robertina de impact van de workshop. Door de trainingen leerden de vrouwen dat ze capabel zijn om te denken, om te leren en om zich uit te spreken.

‘Door de leiderschapsworkshops weten we wie we zijn en wat we kunnen’

Trots op weefkunst

‘We voelden ons al Wayuu-gemeenschap vaak alleen’, blikt Robertina terug. ‘We waren bang en we spraken weinig. Ook hadden we geen vertrouwen in ons eigen werk. We weefden wel, maar lange tijd zonder enthousiasme. Ook omdat de mensen voor wie we weven ons werk niet waardeerden. De workshops brachten verandering. We voelen ons zeker om te praten en te lachen. We zien dat het goed is. We komen graag studeren en we weten dat we leiders zijn. Dat we slim zijn. En dat zie je ook terug in onze stoffen. Die zijn verbeterd door de nieuwe dingen die we leerden.’

Rechten van inheemse gemeenschappen

Samen met deze lokale organisatie zet Mensen met een Missie zich in voor de rechten van inheemse gemeenschappen in Colombia. Zo leren inheemse leiders hoe ze hun rechten kunnen claimen bij lokale en departementale overheden. Het gaat soms om basale mensenrechten, zoals het recht op water en voedsel. Tussen 2007 en 2014 kregen 380 inheemse leiders uit 149 verschillende gemeenschappen les. Onze huidige inspanningen richten zich op het vasthouden en uitbreiden van de opgedane kennis. De workshops voor vrouwen in afgelegen gebieden, zoals het noordelijke gebied Guajira waar Robertina woont, vormen hier een belangrijk onderdeel van. Deze workshops zorgen voor een vermindering van ongelijkheid en uitsluiting.