Betty Pedraza Lozano wijdt haar leven aan het opvangen van overlevers van mensenhandel in Colombia. Zo hielp zij Megan* (21) haar leven weer op te pakken nadat zij gedwongen in de prostitutie belandde.

Medellín. Ooit één van de gevaarlijkste steden ter wereld, nu komen jaarlijks duizenden toeristen af op de gezellige restaurantjes, pleintjes en musea die de stad te bieden heeft. Middenin het centrum is Espacios de Mujer gesitueerd, een lokale samenwerkingspartner van Mensen met een Missie. Directrice en oprichtster Betty Pedraza Lozano zet zich sinds 2003 samen met haar team in tegen mensenhandel. Op dit moment is dit misschien wel meer nodig dan ooit. De opkomst van toerisme in Colombia heeft namelijk ook een duistere keerzijde; het heeft gezorgd voor een toename van het aantal bars, casino’s en nachtclubs, en daarmee voor een expansie van de seksindustrie. Antioquia, de regio waar Medellín de hoofdstad van is, is één van de plekken in Colombia waar de meeste gevallen van mensenhandel worden geregistreerd. In 85% van de gevallen gaat het om vrouwen. Het probleem is grensoverschrijdend; jaarlijks worden tientallen Colombiaanse vrouwen gevangen in het web van internationale mensenhandelaren. Vaak belanden zij in de gedwongen prostitutie in landen als Hong Kong en Thailand.

Betty Pedraza Lozano en haar team hebben tientallen overlevers van mensenhandel opgevangen en geholpen

Tien klanten per dag
Ook Megan werd op 18­-jarige leeftijd getroffen door dit noodlot. Toen zij door haar moeder op straat werd gezet met de boodschap dat zij het zelf moest gaan rooien, ging zij op zoek naar werk. Maar de baantjes die ze vond waren slecht betaald en tijdelijk. ’Toen kwam ik in contact met een meisje dat in de seksindustrie in Azië had gewerkt. Ze raadde mij aan hetzelfde te doen, omdat de werkomstandigheden en het salaris goed zouden zijn. Ik zou veel geld verdienen omdat ik heel mooi ben, zei ze tegen me.’ Megan besloot in het diepe te springen en kreeg de opdracht een vrouw te bellen die Ana heette. ‘Ze was eerst heel aardig en stuurde me geld en een vliegticket naar Hong Kong.’ Maar op het moment dat ze in het hotel in Hong Kong aankwam, veranderde alles. ‘Ana vertelde me dat ik me moest voorbereiden om de eerste klanten meteen te ontvangen. Ik kwam hier niet voor vakantie, zei ze.’

Ik raakte volledig in paniek en belde Ana om haar te vertellen dat ik naar huis wilde.

Megan werd gedwongen om 17 uur per dag te werken en ze moest meer dan tien klanten per dag ontvangen. Bijna al het geld dat ze verdiende, moest ze rechtstreeks aan Ana afgeven. ‘Ik herinner me het eerste moment dat ik me realiseerde dat ik was meegesleurd in een gevaarlijke situatie. Ik raakte volledig in paniek en belde Ana om haar te vertellen dat ik naar huis wilde. Maar ze zei dat dat niet kon, omdat ze in mij had geïnvesteerd en ik was haar geld verschuldigd.’

Megan was 18 toen ze in een gevaarlijk web van mensenhandelaren terechtkwam. Nu helpt ze andere meiden die hetzelfde overkomt.

Moed verzamelen
Megan werd overgebracht naar Thailand, en ze hoopte dat het daar beter zou gaan. Maar telkens verhoogde Ana haar schuld. ‘Omdat ik geen make-­up en hoge hakken droeg, of omdat ik een klant weigerde toen ik ongesteld was’, licht Megan toe. Ana bedreigde haar: als ze zou stoppen, zouden haar moeder en zussen worden vermoord. ‘Ik was zo bang, ik wilde niet dat er iets met mijn familie zou gebeuren. Maar op een dag verzamelde ik al mijn moed en ging ik naar de Colombiaanse ambassade in Bangkok. Ik herinner me dat ik zo blij was dat ik in mijn eigen taal kon spreken, met iemand die echt naar me luisterde. Ze hielpen me terug te keren naar Colombia.’
Megan was weer in haar thuisland, maar ze had geen idee hoe ze weer een normaal leven kon opbouwen. ‘Ik dacht dat ik mijn moeder financieel had kunnen helpen en voor mezelf kon zorgen. In plaats daarvan kwam ik terug met nog minder dan voorheen. Mensen vertelden me dat het mijn eigen schuld was: ik was degene die ervoor koos een ‘hoer’ te zijn.’

‘Mensen zeiden dat het mijn eigen schuld was, ik koos ervoor een ‘hoer’ te zijn’

Er is nog een groot sociaal stigma rondom dit thema in Colombia. Gelukkig kwam Megan in contact met Betty en haar team. Ze werd opgenomen en kreeg kleding en psychologische ondersteuning. Ze hielpen haar een baan te vinden en boden haar een educatief programma aan. ‘Ik voelde me meteen veilig bij deze vrouwen. Ze veroordelen me niet en hebben me doen beseffen dat het niet mijn fout was wat me overkwam. Dankzij hen kan ik nu zeggen dat ik geen slachtoffer meer ben, maar een overlever. Ik heb heldere plannen voor de toekomst.’ Megan is vastbesloten om andere meisjes te helpen die hetzelfde overkomt. ‘Ik wil mijn verhaal vertellen en slachtoffers helpen om overlevers te worden. Net zoals Betty en haar team dat voor mij hebben gedaan.’

Vrijheid
Betty Pedraza Lozano en haar team hebben in al die jaren tientallen overlevers zoals Megan opgevangen. Het programma is er primair op gericht om religieuze leiders te trainen als rolmodellen tegen geweld tegen vrouwen. Ook gaan zij regel matig in gesprek met beleidsmakers, publiceren rapportages en geven beleidsadvies. Betty: ‘Mijn wens is dat alle vrouwen en mannen in vrijheid kunnen leven. In vrijheid om te zeggen, te besluiten en te vinden wat zij willen. Te gaan en te staan waar zij willen. In vrijheid om niet veroordeeld te worden en om niet geschaad te worden. In vrijheid om over zichzelf te beschikken. In alles wat ik doe, probeer ik om een stapje dichterbij die wens te komen, zodat alle slachtoffers van mensenhandel vrij van geweld kunnen leven.’