De inspirerende reis van een vrouw die vooroordelen overwon en nu werkt aan vrede op Mindanao

Het Filipijnse eiland Mindanao, met zijn weelderige landschappen en levendige cultuur, wordt al decennialang geteisterd door gewelddadige conflicten tussen diverse gemeenschappen. De schoonheid van het eiland staat in schril contrast met het diepgewortelde wantrouwen en de verdeeldheid tussen christenen, moslims en de Inheemse bevolking. Te midden van deze complexe situatie is onze samenwerkingspartner Yennah Torres een baken van hoop en eenheid. 

Yennah Torres (54) werd geboren en getogen in het noordelijke deel van Mindanao. Ze komt uit een christelijke migrantenfamilie; haar ouders en grootouders kwamen oorspronkelijk uit het midden van de Filipijnen en vestigden zich later op het zuidelijke Mindanao. Zij en haar zeven broers en zussen groeiden op met de stereotypen en vooroordelen die haar ouders koesterden tegenover moslims. ‘Mijn ouders zeiden altijd dat ik niet in de buurt van moslims moest komen omdat ze gevaarlijk zouden zijn,’ herinnert Yennah zich de waarschuwende woorden van haar ouders. 

De situatie op Mindanao

Mindanao is een eiland met een lange geschiedenis van conflicten en spanningen. De verschillende gemeenschappen hebben diepgewortelde negatieve overtuigingen over elkaar. Moslims worden vaak gezien als terroristen, christenen als landrovers en de Inheemse volkeren als minderwaardig. Deze schadelijke opvattingen worden verder gevoed door media en politiek, wat de polarisatie alleen maar versterkt. ‘De media portretteren moslims vaak als terroristen, wat de vooroordelen alleen maar verergert,’ legt Yennah gefrustreerd uit. 

Het eerste contact met moslims

Het was pas tijdens haar studententijd dat Yennah besefte dat de vooroordelen die ze van haar ouders had meegekregen, niet klopten. ‘Toen ik ging studeren, ontmoette ik voor het eerst moslims en besefte ik dat ze net als iedereen zijn’, vertelt ze. De universiteit, met zijn bruisende energie en diversiteit, was een wereld verwijderd van haar beschermde jeugd. ‘Deze realisatie inspireerde en motiveerde me om iets te doen aan de verdeeldheid tussen de bevolkingsgroepen van Mindanao.’ Als jonge studente stortte Yennah zich daarom in het activisme, strijdend voor sociale rechtvaardigheid. Het opende haar ogen voor de bredere problemen van de Filipijnse samenleving. 

TRIPOD: Een pad naar vrede

In 1998 sloot Yennah zich aan bij de net opgerichte organisatie TRIPOD. Wat begon als een noodhulporganisatie, groeide al snel uit tot een NGO met een bredere missie: conflictpreventie en vredesopbouw. Als programmacoördinator speelt Yennah een cruciale rol in het ontwikkelen en uitvoeren van de activiteiten die TRIPOD met steun van Mensen met een Missie organiseert. ‘We richten ons niet alleen op de zorg voor ontheemde gemeenschappen, maar ook op het aanpakken van de oorzaken van conflicten en het voorkomen ervan.’ 

De kracht van dialoog

Werken aan vrede op Mindanao is een moeilijke opgave door dreiging van extremistische groepen en politieke instabiliteit. Maar Yennah laat zich niet ontmoedigen. Ze werkt onvermoeibaar om gemeenschappen samen te brengen, vooroordelen te bestrijden en een duurzame cultuur van vrede te bevorderen. Eén van de belangrijkste activiteiten van TRIPOD draait om het faciliteren van dialoog tussen de verschillende gemeenschappen. ‘We organiseren bijvoorbeeld bijeenkomsten in dorpen, workshops en dialoogtrainingen om mensen samen te brengen en hun vooroordelen te doorbreken.’ Tijdens deze sessies leren deelnemers over elkaars culturen en geloven, wat vaak leidt tot verrassende inzichten en wederzijds begrip. 

Nelson Danda, een christelijke migrant op Mindanao, kan dat beamen. Hij nam deel aan de “Culture of Peace”-workshop, een intensieve driedaagse sessie waarin deelnemers met verschillende religieuze achtergronden worden aangemoedigd om openhartig te praten over hun vooroordelen en ervaringen. ‘In het begin was ik sceptisch en zelfs een beetje bang,’ geeft hij toe. ‘Maar naarmate de workshop vorderde, voelde ik me steeds meer op mijn gemak. We leerden niet alleen over elkaars achtergrond en cultuur, maar ook hoe we op een respectvolle manier kunnen communiceren, zonder te oordelen.’ Voor Nelson was dit een grote verandering. ‘Voordat ik meedeed aan de workshop dacht ik dat de oorspronkelijke bevolking van Mindanao niets waard was. Dankzij Yennah leerde ik hen kennen als vriendelijke en respectvolle mensen. Mijn kijk op hen is volledig veranderd.’ 

Verhalen van verandering

De impact van Yennah’s werk blijkt ook uit het verhaal van Nelsa Cornelio, die tot de Inheemse bevolking van Mindanao behoort. Nelsa vertelt opgetogen over hoe haar leven is veranderd: ‘Ik was altijd erg verlegen en had weinig zelfvertrouwen. Maar tijdens de workshops en de dialoogsessies in ons dorp leerde ik over mijn rechten en trots te zijn op mijn afkomst. We leerden ook hoe we onze stem kunnen laten horen waardoor ik nu beter durf op te komen voor de rechten van mijn volk.’ Yennah benadrukt het belang van deze persoonlijke transformaties: ‘Verhalen als die van Nelson en Nelsa laten ons zien dat ons werk echt impact heeft. Ik zie dagelijks hoe mensen hun houding veranderen en elkaar beginnen te zien als medemensen in plaats van vijanden, en dat geeft me hoop.’ 

Toekomstperspectief

Toch Yennah kijkt met gemengde gevoelens naar de toekomst van Mindanao. ‘Hoewel we al veel hebben bereikt, blijft het een uitdaging om de impact van ons werk duurzaam te maken. De conflicten waarmee we te maken hebben, evolueren voortdurend. Maar zolang mensen bereid zijn om de problemen te blijven bespreken en samen naar oplossingen te zoeken, kunnen we elke uitdaging aan.’ Net als Mensen met een Missie gelooft Yennah dat echte verandering begint bij de basis, in de gemeenschappen zelf. ‘Door mensen samen te brengen en hen te laten zien dat ze meer gemeen hebben dan dat ze van elkaar verschillen, kunnen we een blijvende verandering teweegbrengen.’ 

Haar werk met TRIPOD bewijst dat die verandering mogelijk is, zelfs in de meest verdeelde samenlevingen. Door haar inspanningen worden de mensen in Mindanao stap voor stap dichter bij elkaar gebracht, en zijn ze op weg naar een vreedzamere toekomst. ‘Ik wil dat mijn kinderen en de volgende generaties opgroeien in een wereld waarin iedereen gelijk wordt behandeld, ongeacht hun religie of etnische achtergrond. Het is mijn droom dat de mensen van Mindanao op een dag in harmonie samenleven.’