04 mei 2023

Wantrouwen wegnemen door generatie-oud trauma te verwerken

Terug naar nieuwsoverzicht

“Vroeger dacht ik dat alle moslims gewelddadige onruststokers waren”

‘Alleen als er moslimvrouwen in de omgeving waren, was ik niet bang. Mijn beredenering was dat moslims nooit hun eigen mensen zouden bombarderen.’ Adrian Villaster (37) groeide op met veel angst en wantrouwen naar moslims. Zijn vooroordelen werden gevoed door berichten in de media, de overtuigingen van andere christenen en de verhalen die zijn ouders met hem deelden. Pas toen Adrian met de Filipijnse organisatie Pakigdait in aanraking kwam, veranderden zijn overtuigingen. Inmiddels zet Adrian zich zelf in voor meer tolerantie tussen de bevolkingsgroepen op Mindanao.

Anders dan de rest van de Filipijnen is het zuidelijke eiland Mindanao nooit echt gekoloniseerd geweest. Het verlangen naar autonomie is onder de moslimbevolking (Moro) van Mindanao altijd sterk geweest. Dit werd extra aangewakkerd toen steeds meer christenen (migranten) uit het noorden van de Filipijnen naar Mindanao kwamen. Er ontstonden problemen over land en bestuurlijke macht. Dat leidde tot verschillende periodes van gewapend conflict. De oorspronkelijke volkeren (Indigenous People: IPs) bevonden zich tussen de twee vuren. Tot op de dag van vandaag blijft het conflict sluimeren. Elke groep heeft te maken met vooroordelen van en over anderen. En dat wantrouwen wordt in stand gehouden doordat de groepen zich steeds meer terugtrekken in hun eigen bubbels.

Adrian Villaester

In het noorden van Mindanao, in Iligan-Stad, groeide Adrian Villaester op als zoon van een pastor en onderwijzeres. Zijn hele jeugd zag en hoorde hij niets anders dan conflict en oorlog tussen christenen, moslims en Lumads. Zijn ooms vochten tegen de moslimrebellen om hun land te beschermen. ‘Ik groeide op met hele negatieve vooroordelen over voornamelijk moslims. Mijn ooms vertelden veel verhalen over de gewelddadige aanvallen van de moslimrebellen. Daardoor dacht ik vroeger dat alle moslims gewelddadige onruststokers waren.’

Overgedragen vooroordelen

Dat zijn christelijke klasgenoten dezelfde vooroordelen hadden versterkte Adrian’s gevoel, net als de vele verhalen op het nieuws. ‘Ik hoorde berichten over vermiste of vermoordde studenten en taxichauffeurs in de grote stad.’ De overtuiging die Adrian ontwikkelde over moslims werd ook gevoed doordat zijn ouders hun eigen vooroordelen op hem overdroegen. ‘Mijn vader zei wel eens dat ik niet te dichtbij mensen moest komen die traditionele islamitische kleding droegen. Hierdoor werd ik bang zodra ik een moslim in een lang gewaad zag.’

Mijn vader zei wel eens dat ik niet te dichtbij mensen moest komen die traditionele islamitische kleding droegen

Eye-opener

Pas toen Adrian in 2008 in aanraking kwam met Pakigdait, een Filipijnse partner van Mensen met een Missie, veranderden zijn vooroordelen over moslims. ‘Onze kerk deed mee aan een evenement dat Pakigdait organiseerde. Een aantal leiders van de moslimgemeenschap kwamen onze kerk bezoeken, en wij bezochten hun moskee.’ Het evenement maakte zoveel indruk op Adrian dat hij daarna besloot vrijwilliger te worden. ‘Ik werkte mee aan vredes-seminars en interreligieuze dialogen. We organiseerden ook een open forum waar moslims en christenen elkaar vragen konden stellen over elkaar religies. Dat opende echt mijn ogen.’

Een bespreking op het kantoor van Pakigdait

Nadat Adrian in 2014 zijn studie Politicologie en master Theologie had behaald, werd hij pater bij zijn kerk en ging hij fulltime in dienst bij Pakigdait. ‘Ik weet dat ik er niet uitzie als een doorsnee pater. Ik hou van punk-rockmuziek. Je zou het niet direct denken, maar daar zitten echt hele mooie boodschappen in over vrede! Vaak speel ik op zaterdagavond met mijn band, en op zondagavond preek ik in de kerk.’

Intergenerationeel trauma

Bij Pakigdait is Adrian verantwoordelijk voor alle jeugdactiviteiten. Zo focust hij zich momenteel op workshops waarbij aandacht wordt besteed aan trauma’s die van generatie op generatie worden doorgegeven. ‘De onrust op Mindanao duurt al zo lang. Veel oudere mensen hier hebben in het verleden geweld en uitsluiting meegemaakt. Vaak geven ze onbewust hun eigen trauma door aan hun kinderen, net als mijn ouders deden.’ Adrian legt uit dat oudere generaties in de Filipijnse cultuur veel aanzien hebben, en dat jongeren dus naar hen luisteren. ‘Daarom werken we met beide groepen. We brengen verschillende generaties christenen, moslims en Lumads met elkaar in gesprek. Zo werken ze samen aan het verwerken van hun trauma’s en neem het wantrouwen langzaam af.’

Natuur in het noorden van Mindanao