Veel vrouwen in Uganda zijn slachtoffer van geweld. Na jaren van burgeroorlog is het relatief rustig in Uganda. Maar voor vrouwen hield de nachtmerrie niet op. Zij krijgen op grote schaal te maken met seksueel en huiselijk geweld. Ze worden op jonge leeftijd uitgehuwelijkt en ook vrouwenbesnijdenis komt nog steeds voor.
Culturele en religieuze opvattingen over mannen en vrouwen spelen een grote rol bij ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en werken vaak het geweld tegen vrouwen in de hand. Volgens de traditionele rollen is de man de baas in huis. Hij heeft de touwtjes in handen en zo worden jongens van kleins af aan opgevoed. De algemene opvatting is dat vrouwen voor de kinderen en het huishouden moeten zorgen. Dit vinden zowel de mannen als de vrouwen. Een man die zorgtaken op zich neemt en zijn zacht kant laat zien zie je nog weinig.
Gezinnen zijn groot. Vaak is er niet genoeg inkomen om iedereen te eten te geven en alle kinderen naar school te laten gaan. Ondanks hun werk in de landbouw vluchten sommige mannen in alcohol en drinken een groot deel van het inkomen op. Hierdoor worden de problemen alleen maar groter. En veel vrouwen zijn hier het slachtoffer van. Als je het mannen vraagt, keuren ze het geweld tegen vrouwen niet goed. En er zijn goede wetten in Uganda om vrouwen te beschermen, maar die worden onvoldoende uitgevoerd. Slachtoffers van geweld kunnen niet bij een officiële instantie terecht. Ze staan er grotendeels alleen voor.
De rol van gemeenschapsleiders
Veel vrouwen stappen naar de leider van hun gemeenschap of kerk als hun man gewelddadig is. Bij hen voelen ze zich vertrouwd, gehoord en veilig. Daarom is het belangrijk om met deze leiders samen te werken om het gedrag van mannen te veranderen. Sinds 2017 dragen wij bij aan opleidingen voor Ugandese gemeenschapsleiders en religieuze leiders. Zij leren hoe ze vrouwen die slachtoffers zijn van geweld kunnen ondersteunen en hoe ze kunnen bemiddelen in gezinnen. Leiders krijgen hierdoor meer aandacht voor de hoge werklast, het geweld en de ongelijkheid waarmee vrouwen te maken hebben. De opleiding zorgt ook voor nieuwe inzichten en veranderingen in het gezin van de gemeenschapsleiders zelf. Hun dorpsgenoten zien de veranderingen en erkennen, na enige aarzeling, de positieve effecten. Hun leider is gelukkiger en het gezin leeft in harmonie samen. Zo zijn deze leiders een groot voorbeeld voor mannen en vrouwen in de gemeenschap.
Sheikh Omar: ‘Wat mijn ogen opende? Dat ik leerde hoe ik mijn vrouw en kinderen kon respecteren. Zij is niet mijn eigendom. We zijn allemaal gelijkwaardig in de ogen van God’.
Seikh Omar (45) en Alupo Halima(27) women met hun vier kinderen in Oost-Uganda. Sheikh is imam, voorzitter van de gemeenteraad en werkt als slager en boer. Alupo verkoopt tomaten op de lokale markt. Ze is een zelfstandige vrouwen en een voorbeeld voor veel vrouwen in haar gemeenschap.
Seikh leerde in de trainingen dat een echte man deelneemt aan de zorg voor zijn gezin. We moeten samenwerken als een team en als mannen tijd doorbrengen met onze kinderen.
Seikh: ‘Ik weet nu meer over gelijkheid van manen en vrouwen, opvoeding en bemiddeling. Dat gebruik ik als religieus leider wanneer ik een echtpaar adviseer. Ik heb ook mensen horen zeggen dat ik mijn mannelijkheid ben kwijtgeraakt. Ze zien me water halen, de was doen en kinderen baden. Maar het kan me niet schelen wat ze zeggen. Ik voel me heel gelukkig. En dat wil ik, samen met andere religieuze leiders, meer mannen meegeven.’
Wat doen wij in Uganda?
Leiders zijn een groot voorbeeld voor mannen en vrouwen in de gemeenschap. Maar alleen een voorbeeld zijn is niet genoeg om andere mannen te overtuigen. De mannen moeten zelf ervaren wat verandering in hun gedrag oplevert. Daarom gaan we onze missie uitbreiden en starten in drie regio’s met een speciaal programma voor mannen en jongens: vaderschapsgroepen. Vaderschapsgroepen komen wekelijks bij elkaar. Iedere groep bestaat uit vijftien aanstaande vaders, nieuwe vaders en ervaren vaders uit dezelfde gemeenschap. de gespreksleider traint hen drie maanden lang volgens de Men Engage-methode. Dat is elke week drie uur aandacht voor theorie, praktische lessen en het delen van hun eigen ervaringen. Wat ze leren nemen ze mee naar huis, waardoor ook hun vrouw betrokken wordt bij het proces.
We kunnen dit jaar starten met drie vaderschapsgroepen. Maar omdat het langdurige effect op de samenleving van groot belang is, is het onze wens om elf groepen te starten. U kunt helpen om extra gespreksleiders te trainen en meer vaders te bereiken. Uw steun is onmisbaar.
